[Nettime-nl] radio 100 in nrc

[Geert Lovink <geert@xs4all.nl>]

(via diana ozon)
http://www.nrc.nl/internet/rtv/1003988041221.html

Puur geluid
Dirk van Weelden

Van alle vijf de zintuigen staat het oor erom bekend de kortste weg te
bieden naar de menselijke ziel. Radio is het geluid van een verre wereld
die in ons oor fluistert, en wat dat betekent begrijpen we allemaal wel
als we het over muziek, discussies, reportages en documentaires hebben.
Maar er is ook radio die het bestaan van een wereld, ver of dichtbij,
helemaal niet nodig heeft. Zulke radio wordt gemaakt door mensen die er
niet in geïnteresseerd zijn een stukje werkelijkheid in geluid af te
beelden en dat via de zender te versturen naar andere plekjes in de
werkelijkheid. Voor hun is het signaal dat door de zender wordt
uitgezonden een onbegrensde geluidswereld van zichzelf. Een luisteraar
betreedt via de luidspreker een met het oor te doorkruisen oneindige
ruimte, een zuivere mediagebeurtenis. Ik heb het bijvoorbeeld over het
Amsterdamse station Radio 100. Hier, op de 99.7 FM in de vrije ether, is
radio te beluisteren in haar simpelste en meest absolute vorm. Wie er naar
luistert treft meestal een zogenaamde mix, dat wil zeggen een langzaam
veranderend geluidsweefsel bestaande uit muzikale elementen, geluiden (van
omgevingen, machines, dieren) sprekende mensen en elektronische signalen
(storing, geborrel, piepen en orgelen). De sprekende mensen kunnen
voorlezende dichters zijn, maar ook televisie- of filmstemmen en passanten
op straat. Overbodig om te zeggen dat de muziek die in de mix gebruikt
wordt van pygmeeën, maar ook van Gustav Leonhard, James Last of een
hardrockband afkomstig kan zijn. Het fantastische is dat al deze
geluidsbronnen tegelijk klinken en in gelijke mate radiosignaal zijn. Er
is geen hoofd- en bijzaak, geen voorgrond en decor, geen bedoeling en
bijwerking, geen verschil tussen ruis en signaal. Het is mijn favoriete
zender om bij te lezen en te werken, ook al gebeurt het vaak dat de zender
me zo lang treitert en sart dat ik met een woeste kreet overschakel op
omgevingsstilte. Ja, Radio 100 vereist inderdaad een tolerante
luisterhouding, die een nog onbekende, maar boeiende ervaring verwacht van
het per oor betreden van een chaotisch geluidsbeeld. Maar laat me u
verzekeren dat de mixes met grote zorg en een flinke dosis aanstekelijke
ironie zijn gemaakt. En er is geen radiozender gemakkelijker te begrijpen
dan deze, het is niets anders dan het radiogeluid dat u hoort. Radio 100
bestaat al lang. Haar wortels liggen in de vroege jaren tachtig, in de
kraakbeweging en het antimedia en antimuziek-denken van de radicale punks.
Merkwaardig genoeg klinkt Radio 100 al zo'n vijftien jaar naar de
toekomst. Vandaar dat er vorige week een hele dag aan Radio 100 gewijd was
bij het RadioLab, een intitatief van het Walter Maashuis en het
Stimuleringsfonds van de omroepen. In Bilthoven vindt dit seizoen een
reeks lezingen, discussies en presentaties plaats die het fenomeen radio
van alle denkbare kanten belichten. De mensen van Radio 100 veranderden de
sjieke villa in een ritselend, dreunend, trillend geluidsuniversum. Van de
tuin tot kelder en keuken werd het pand bezet met microfoons, luidsprekers
en alle denkbare vormen van afspeelapparatuur. Vier optredens van resp.
Zwook, DFM, Deppdhour en JdKGeluid, voerden een ideale Radio 100-middag
op, aangevuld met Nederlandse, Duitse en Amerikaanse gasten, die hun
geluidstheaterwerken ten gehore brachten. De dag in Bilthoven was een mix
van mixes, een gemoedelijk en geduldig melangeren van mensen en hun zeer
uiteenlopende achtergronden. Een huis in het bos werd radio, een intiem en
toch onbegrensd universum waarin het bij elkaar brengen, sturen,
vervlechten van geluiden, stemmen en muziek een opwindende gebeurtenis
werd; meer live en direct was onmogelijk:  programmamakers, geluid en
luisteraars bevonden zich in hetzelfde huis. Zo fysiek (het huis beefde
ervan) zult u Radio 100 niet snel meemaken via de radio. Zoek toch de 99.7
Fm eens op als u in Amsterdam woont, bent of komt.  Radio 100 is een hele
goede zender voor in de auto, het is geluid dat ruimte, beweging, lucht
geeft.




______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).