RE: [Nettime-nl] NIOD, het uistellen en Den Haag vandaag

["Ron Peperkamp" <ron@peperkamp.nl>]

Menno,

Natuurlijk was niet iedereen voor interventie. Paul Scheffer was gisteren in
het NRC zelfs zo aardig ons om een lijstje te geven van de mensen die zich
destijds publiekelijk tegen het Screbrenica-avontuur hadden uitgesproken.
Hij kon er welgeteld acht noemen - waaronder één parlementariër (J.
Marijnissen). Daarnaast waren een groot aantal ('de meeste') militairen
tegen -  met name vanwege de onduidelijke of halfslachtige vorm waarin deze
zou plaatsvinden - maar geluiden uit militaire kringen vinden natuurlijk
nooit een aandachtig gehoor.

In mijn betoog hanteerde ik een aantal grove simplificaties omdat ik -
gelijk Scheffer in zijn alleszins lezenswaardig artikel - de verwevenheid
van macht en moraal probeerde aan te tonen. Hoe die verwevenheid soms totaal
verkeerd kan uitpakken, is met Screbrenica op dramatische wijze zichtbaar
geworden. Het gaat mij echter helemaal niet om de vraag of die uitzending nu
wel of niet had moeten plaatsvinden - of dat het in een andere vorm
misschien wel goed was gegaan. En de goede verstaander had ook allang
gehoord hoe de woorden van die Franse generaal ("you people will be safe
here") verdacht veel leken op de woorden waarmee Milosovic die bedreigde
Serviërs in Kosovo gerust stelde ("jullie Serviërs hier zullen nooit meer
worden geslagen") en daarmee het startschot gaf van alle ellende. Maar dat
is allemaal gelul achteraf. Het is fout gegaan en het komt er nu op aan te
begrijpen waaróm het fout is gegaan. Die jacht op de schuldigen (die thans
eufemistich met 'de verantwoordelijken' worden aangeduid), vind ik
weerzinwekkend want het is een laf weglopen voor de werkelijke problematiek
die gewoon veel complexer is. Dat is waar mijn stukje over ging: over de
lafheid van DEZE tijd.

Paul Scheffer roept op tot een nadere overdenking over hoe moraal en macht
zich tot elkaar verhouden. Maar zijn oproep is vooral aan de politiek
gericht en dat is mij veel te beperkt. Juist waar het morele kwesties
betreft speelt de stem-des-volks een
belangrijke rol in onze democratie. Inmiddels wil ik die rol zelfs
'onverantwoord' groot noemen. Bij de beslissing tot uitzending naar
Screbrenica speelde het moreel verontwaardigde volk - opgezweept en
aangemoedigd door de media - immers een doorslaggevende rol. Niet de door
allerlei krachten ingeperkte en gecontrolleerde politiek, maar het volk en
de media bepaalden in 1993 het beleid - dát is mijn punt!

Zoals gezegd hoort een democratie een samenspel van elkaar controlerende
machten te zijn. Geen macht zonder verantwoordelijkheid en geen
verantwoordelijkheid zonder verplichtingen: dát is het allesomvattende
principe van democratie. Helaas moet ik constateren dat het publiek, nu het
op hún verantwoordelijkheid aankomt, zich wel heel snel uit de voeten maakt.
En hoe kan een volk, dat zich van iedere verantwoordelijkheid vrijpleit, dat
geen wroeging over een verkeerde keuze wil doormaken, dat niets van de
geschiedenis wil leren, dat zijn eigen rol negeert en er slechts op uit is
om schuldigen aan te wijzen, hoe kan zo'n volk nu in godsnaam de mensen
aanwijzen die hem straks 'op verantwoordelijke wijze' gaan
vertegenwoordigen? Dat worden dus 12 miljoen tégenstemmen!

Juist op Nettime is deze discussie van belang. Door de toegenomen macht van
de media worden de verhoudingen in de democratische orde immers drastisch
gewijzigd. Machten verschuiven en daarmee horen óók de verantwoordelijkheden
anders komen te liggen. Natuurlijk kunnen wij binnen de bestaande structuren
zo 1,2,3 de formeel verantwoordelijke personen en instanties aanwijzen. Maar
daarmee maken wij er ons een beetje te makkelijk van af. Wie werkelijk wil
meepraten over deze tijd, zal óók moeten nadenken over zijn eigen rol. Dat
geldt voor onze politici als zij zich over de rol van onze defensie buigen,
dat geldt voor de media als zij weer eens een morele kwestie aan de orde
willen stellen en dat geldt zéker voor de bevolking die uiteindelijk toch de
vorm en inhoud(!) van onze samenleving bepaalt.

Wie niet in een laffe samenleving wil leven, zal toch echt als eerste zijn
eigen hypocrisie moeten erkennen. En er hoeft helemaal niet meteen mee
afgerekend te worden (God behoede!), maar simpele erkenning is wel een
vereiste - het is zeg maar de eerste stap op weg naar 'waarheidsvinding'. En
daarna zien we wel hoe we verder gaan. Want ik weet ook niet hoe het
allemaal moet - hoe wij bijvoorbeeld onze sympathie met Bosniërs, Albanezen,
Afghanen, Bolivianen, Palestijnen of Eskimo's op zinvolle wijze tot
uitdrukking kunnen brengen - maar ik ben in ieder geval wel bereid te
erkennen dat ik doorgaans dom en laf genoeg ben om zonder pardon de beelden
van hun ellende terzijde te schuiven en de TV gewoon uitschakel. In het
donker zit ik dan fijn te bedenken door welke slimmer en moediger persoon ik
mij straks weer eens zal laten vertegenwoordigen. Want we blijven natuurlijk
wel roeien met de riemen die we hebben!

Ron

_____________________
   Ron Peperkamp
  ron@peperkamp.nl
_____________________


> -----Oorspronkelijk bericht-----
> Van: nettime-nl-admin@nettime.org
> [mailto:nettime-nl-admin@nettime.org]Namens Menno Grootveld
> Verzonden: Thursday, April 18, 2002 8:19 PM
> Aan: ron@peperkamp.nl
> CC: nettime-nl@nettime.org
> Onderwerp: Re: [Nettime-nl] NIOD, het uistellen en Den Haag vandaag
>
>
> op 17-04-2002 02:53 schreef Ron Peperkamp op ron@peperkamp.nl:
>
> > Over de hele kwestie valt natuurlijk wel het één en ander te melden.
> > Laat ik een bescheiden aftrapje geven met de constatering dat
> ieder tijdperk
> > en iedere bevolking de slappelingen krijgt die het verdient. Ik
> bedoel: een
> > moreel verontwaardigde bevolking dwingt regering én parlement
> tot bepaalde
> > acties waarvan verder niemand de consequenties wil inzien. Dat
> er dan geen
> > standvastige politici opstaan die het manhaftig tegen de vox
> populi durven
> > op te nemen, kan men onze vertegenwoordigers in regering of
> parlement niet
> > aanrekenen. Want laten we wel zijn: in de negentiger jaren liep
> íedereen met
> > zijn hoofd in de wolken en hield íedereen een slap verhaal over
> de motieven
> > waarmee men de gouden bergen van het aanstaande millennium bestormde.
>
> Sorry Ron, maar ik geloof dat ik het hier wezenlijk met je oneens ben. In
> mijn herinnering liggen de zaken toch nčt even anders. Ook ik behoorde tot
> degenen die vonden dat er in Bosnië iets moest worden gedaan aan het
> martelen en moorden, maar ik heb het nooit een goed idee gevonden om voor
> dat doel een compagnie als Dutchbat naar Srebrenica te sturen. Dat was
> vragen om moeilijkheden. Wie zich de beelden van die Franse
> generaal nog kan
> herinneren die in (naar ik meen) 1993 naar het toen al tijdenlang door de
> Serviërs belegerde Srebrenica was getogen om de inwoners een hart onder de
> riem te steken en de internationale gemeenschap aan te sporen tot
> actie over
> te gaan, wist dat dit nooit goed zou aflopen.
>
> > De nauw verholen, impliciete beschuldigen van lafheid aan het adres van
> > Dutchbatters dan wel verantwoordelijke politici vind in ronduit
> onsmakelijk.
> > Het legt de (inderdaad zeer relevante) vraag naar moraliteit
> precies aan de
> > verkeerde kant, namelijk bij anderen. Wie waarvoor precies de
> schuld draagt,
> > doet helemaal niet terzake. Het is volkomen terecht dat in het
> rapport geen
> > individuele gevallen worden besproken.
> > Slechts de tijd kan over de moraliteit van individuen oordelen.
> >
> > Soldaten zijn machines die doen wat de politiek hen opdraagt. Indien
> > voorzien van wapens betekent dat doorgaans dat ze vies en lelijk geweld
> > uitoefenen. Zonder wapens veranderen militairen niet als bij
> toverslag in
> > zelfstandig denkende en -opererende burgers. Die Dutchbatters
> mochten er dan
> > wel normaal uitzien in hun T-shirts en korte broeken, maar ze waren
> > natuurlijk verre normaal: het waren slecht bewapende, slecht opgeleide,
> > slecht geďnformeerde en volkomen gedemoraliseerde militairen.
> Nederland wil
> > geen leger dat vieze en lelijke dingen doet. Maar in oorlogsgebied in je
> > vrijetijdskloffie een gewone vriendelijke politieman spelen...
> dát gaat dus
> > ook niet.
>
> Inderdaad. Maar dat betekent naar mijn idee absoluut niet dat die
> militairen
> (hoog en laag) geen blaam treft. Integendeel. Iemand die willens en wetens
> in het leger gaat en zich dan ook nog aanmeldt voor een missie als die van
> Dutchbat (mensen beschermen), kan niet als het erop aankomt roepen dat hij
> het allemaal niet zo bedoeld heeft ("I'm just the pianoplayer").
> Dat is niet
> alleen dom, het is ook laf. Het idee dat wij allen 'schuldig' of
> zelfs maar
> 'verantwoordelijk' zouden zijn voor het gebeurde, werp ik verre van me.
> Hoezo? Had ik dan zelf naar Srebrenica moeten gaan om die mensen daar te
> beschermen? Wat een onzin. Daar hebben we nou juist een leger voor en als
> dat leger zoiets niet meer wil of kan, moeten we het maar afschaffen (dat
> scheelt sowieso een hoop geld). Wat we moeten doen als we het leger hebben
> afgeschaft en toch iets willen ondernemen om onze solidariteit te
> betuigen,
> is een andere zaak. Daarvoor verwijs ik graag naar de vredesactivisten die
> met gevaar voor eigen leven (!) naar Ramallah en Bethlehem zijn getogen om
> de wereld te laten zien dat je ook (en misschien wel juist) zonder
> 'vredesmacht' een daad kunt stellen.
>
> ______________________________________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).