[Nettime-nl] Computerautisme en `Hippies From Hell'

["Eveline Lubbers" <evel@xs4all.nl>]

Nog meer Ine Poppe in de NRC :-))

NRC Handelsblad - zaterdag 24 augustus 

Computerautisme en `Hippies From Hell'

CORINE VLOET 

Surfend over het internet kwam ik afgelopen dinsdag een opmerkelijk bericht tegen in de toch als 
gedegen bekend staande Australische krant The Age. Er is een duidelijk verband, zo berichtte de 
krant, tussen computerhacken en een milde vorm van autisme. The Age voerde het trieste voorbeeld 
aan van voormalige tophacker `Higgs'. ,,Higgs ontmoeten is een nogal stressvolle ervaring'', begint 
de beschrijving. Higgs heeft namelijk de neiging om monologen af te steken waar je geen woord 
tussen krijgt. Hij is rotsvast overtuigd van zijn eigen gelijk, en alleen maar geïnteresseerd in 
`de waarheid', hoe onaangenaam of sociaal onwenselijk dan ook. En Higgs speelt tijdens het praten 
onophoudelijk met andermans dingen denk aan pennen of kopjes totdat ze breken, waarop hij verrast 
kijkt, de brokstukken maar in zijn zak stopt en weer een nieuw voorwerpje pakt. Higgs, zo vervolgt 
de krant, vertoont evenals een heleboel andere tophackers symptomen van Asperger's Syndroom (AS), 
een neurobiologische aandoening die lijkt op mild autisme. Een onderzoek van de universiteit van 
Cambridge had vorig jaar uitgewezen dat AS en `high-functioning autism' relatief veel vaker 
voorkwamen onder wiskundigen, wetenschappers en andersoortige nerds die hooggespecialiseerd zijn in 
een bepaald deelgebiedje. De link tussen AS en computers is welbekend, zo vertelt ook de 
Australische klinisch psycholoog Tony Atwood. ,,Computers zijn ontworpen door en voor mensen met 
AS,'' zegt hij. ,,Het is volstrekt plausibel dat ze ook een verhoogde interesse voor hacken 
hebben.'' Ook Grant Bayley van hackergroep 2600 vertelde The Age dat de symptomen van de aandoening 
een obsessieve benadering van probleemoplossen, duidelijk te observeren zijn in de hackersbeweging. 


Nu had ik toevallig net een uitnodiging liggen van collega-journalist en filmmaker Ine Poppe om de 
volgende dag te komen kijken naar de eerste vertoning van haar nieuwe film, Hippies From Hell, over 
de gelijknamige Nederlandse hackersbeweging. Ik kende Ine al een tijdje, maar had geen idee van de 
hackers-underground waar zij zich kennelijk ook in bewoog. En Ine was toch niet de meest 
autistische persoon uit mijn kennissenkring. Bovendien vond ik het een wat merkwaardige associatie, 
hackers, die per definitie gericht zijn op wat buiten hun blikveld ligt, en autisme, dat per 
definitie elke interesse in de buitenwereld uitsluit. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt. 

Zodoende toog ik op woensdagavond in de druilerige regen naar een kunstenaarscafé in de Nieuwe 
Meer, waar op een grasveldje naast de keet een tent was opgebouwd voor het vertonen van de film, en 
onder een zeiltje een lange tafel stond opgesteld voor het gezamenlijke diner. Ik trof er een 
vrolijke groep mensen aan, buitelende kinderen, iedereen druk in gesprek. Nee, deze mensen wisten 
hun aandoening goed te verbergen. Maar bij navraag bleek het autisme-verhaal welbekend. ,,Ach, het 
is net als met iedereen die fanatiek met iets bezig is. Ook fanatieke postzegelverzamelaars 
vertonen autistische trekjes,'' zei een hacker. En stak onder algehele hilariteit een compleet 
repertoire aan Tourette-ticks af. ,,Maar als ik naar mijn eigen vriendenkring kijk,'' zei Rop 
Gongrijp (oprichter van XS4all) wat serieuzer, ,,dan is er wel een duidelijk verband tussen 
computers en psychiatrie.'' Later zou zijn vrouw Carla daar in de film ook indirect naar verwijzen, 
wanneer ze praat over het opzoeken van vrienden in ziekenhuis of inrichting. Maar ondertussen werd 
er al weer vrolijk verder gediscussieerd, over social engineering, de sociale handigheid, bluf en 
truuks waarmee hackers informatie los weten te peuteren van bedrijven, bijvoorbeeld door zich in 
het pak te steken en gewoon een kantoor binnen te lopen. 

Ook het beeld dat de film schetst van Hippies From Hell, een vriendengroep van hackers, 
kunstenaars, schrijvers en techneuten, doet de autisme-hypothese geen goed. De groep bestaat al 
bijna vijftien jaar, en leden richtten in die periode het tijdschrift Hack-Tic op, XS4all, 
organiseerden feesten, festivals, en conferenties als HAL 2001 op de Universiteit van Twente. In 
impressionistische vignetjes toont de film een subcultuur waar weinig tot niets over bekend is bij 
het grote publiek. Zo is bijvoorbeeld ook een lockpick-club uit de hackersbeweging voortgekomen, 
waarvan de leden zonder sleutel, maar met behulp van een `sportsetje', sloten proberen open te 
krijgen: de Nederlandse Vereniging van Hang- en Sluitsport. ,,Iemand heeft een barrière opgeworpen, 
en daar moet je dan even doorheen,'' zegt een lid. 

Echte hackers zijn geen inbrekers, maar vervullen veel eerder een waakhondfunctie tegenover 
overheid en bedrijfsleven als die de privacy en burgerrechten van de bevolking te grabbel willen 
gooien. De achterdocht van de overheid jegens hackers is dan ook enorm, zo blijkt ook uit de film. 
Wanneer een politie-infiltrant wordt ontmaskerd in de lockpick-club, mag die gewoon blijven komen 
van de groep, maar de agent, die een jaar lang lid was, breekt abrupt elk contact af. Het is niet 
het enige voorbeeld van het ronduit autistische gedrag dat de overheid vertoont waar het hackers en 
internet betreft. Zo stond er afgelopen dinsdag een nóg opmerkelijker bericht in de krant, dit maal 
de Britse Guardian. Volgende maand beslist de Europese Unie namelijk over een wetsvoorstel om álle 
telecom-verkeersgegevens (inclusief telefoongesprekken en mailtjes) van álle EU-burgers gedurende 
minstens één, en mogelijk twee, jaar vast te houden. Het plan houdt in dat 
telecommunicatiebedrijven verplicht worden om alle gegevens van hun klanten bij te houden en 
beschikbaar te stellen aan de Europese overheden. De consequenties zijn enorm: het betekent een 
overgang van specifieke surveillance naar het permanent in de gaten houden van de gehéle bevolking 
van de EU. Burgers hebben bovendien geen inzage in hun gegevens, geen manier om te controleren of 
die kloppen, of het gebruik ervan aan te kaarten. Lidstaten zullen op verzoek ook informatie aan 
andere lidstaten moeten doorspelen. Waar hackers slechts gericht bepaalde bedrijven en instanties 
onderzoeken, streeft de Europese overheid op ronduit obsessieve wijze toegang na tot alles en 
iedereen, op elk moment, onder alle omstandigheden. Onder de bovenstaande definitie lijkt me dit 
toch wel een tamelijk ernstig geval van Asperger's Syndroom. 

Copyright: Vloet, Corine



______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (grootveld@nrc.nl).