Re: [Nettime-nl] nieuwe discusiie rond Critical Art Ensemble

[Josephine Bosma <jesis@xs4all.nl>]

hallo Ron, mede-nettimers,



Na het lezen van je brief wil ik even reageren. Allereerst
datgene waar je over wilt discussieren: de status van kunst en met
name trans-disciplinaire kunst (ik doe maar even een gooi kwa
terminologie). De bijeenkomst in Paradiso maakte duidelijk dat het
eigenlijk onmogelijk is bij een zaak als deze, waarbij zulke
pijnlijke persoonlijke omstandigheden een grote rol spelen, een
discussie te voeren die voornamelijk over algemene zaken gaat. De
organisatoren van deze middag en vele bezoekers ervan kennen Steve
Kurtz persoonlijk en ik ook. Een discussie op academisch niveau over
kunst te gaan voeren zoals Teurlings probeerde (met misschien wel heel
nobele bedoelingen) of een vraag vanuit het publiek of we de FBI actie
als deel van een kunstwerk kunnen zien komt dan toch wat zuur en
misplaatst over. Ik denk dat dit, en niet het tijdgebrek, de reden was
waarom de discussie niet echt diepgang kreeg. Ikzelf had in ieder
geval weinig trek me hierin te mengen. De enige opmerking over kunst
die me echt raakte was de verklaring van Saskia Bos dat tijdens de
opening van de expositie waar CAE moest ontbreken vanwege inbeslagname
van hun werk de sprekers geen woord over deze zaak zeiden. Dat toont
voor mij aan hoe verontrustend voorzichtig (om het maar op zijn
positiefst te benaderen) men in de Verenigde Staten is geworden. Of
zou het toch pure onverschilligheid zijn?

In je brief zeg je vervolgens dat je het werk van CAE eigenlijk niet
interessant vind. Dat is je goed recht. Maar vervolgens zeg je dat de
reden daarvoor is dat "Kunst wil verontrusten – het Critical Art
Ensemble wil democratiseren". Daarmee geef je allereerst een volstrekt
foute definitie van kunst en vervolgens insinueer je dat CAE geen
kunst maakt. Ik zeg trouwens bewust dat je een foute definitie geeft,
om duidelijk te maken dat ik niet geloof in de semi postmoderne ideeen
die rondzwerven dat kunst gewoon is wat iedereen maar wil dat het is
(om dan vervolgens met de botte bijl ongewenste of niet gewaardeerde
praktijken en projecten te verwijderen). Kunst wordt gemaakt op vele
niveaus, met verschillende intenties en implicaties. De analyse en
duiding van kunst is en blijft een precaire zaak, iets dat jou brief
voor mij toch maar weer duidelijk maakt. Je negatieve beschrijving
van het werk van CAE vraagt denk ik dan ook om een beetje tegenwicht.

Persoonlijk houd ik er altijd erg van beeldende kunst (waaronder ook
al die tussenvormen van kunst en andere disciplines vallen zoals het
werk van het CAE) te vergelijken met poezie. Misschien wel omdat ik
weinig kaas heb gegeten van poezie en er alleen als welwillende lezer
van geniet. Zoals de taal in te zetten is op allerlei manieren, te
vervormen en te kneden is naar omstandigheden en naar gevoel, zo
werken ook beeldend kunstenaars, tegenwoordig met alle mogelijke,
fysieke en niet fysieke, middelen. Het werk van CAE is niet van
overdonderende schoonheid en het is niet vreselijk provocerend. Het
stelt niet op platte wijze grote levensvragen en het is niet van
enorme invloed op de publieke opinie aangaande de onderwerpen waar CAE
zich mee bezig houdt. CAE werkt in relatieve stilte, in de luwte van
de zogenaamde alternatieve scenes waar alles wat naar kritische kunst
neigt met zowel waardering als scepsis bekeken wordt. CAE en met name
Steve Kurtz knobbelt eeuwig voort met/aan details, doet zijn best zo
accuraat mogelijk te zijn in het inzetten, samenvoegen en ontleden van
verschillende denksystemen en culturele fenomenen. Voor mij is niet
zozeer van belang of het CAE ooit de beslissende rol zal spelen in de
ontwikkeling van een betere, mooiere, gelukkiger wereld. De poezie van
CAE ligt in haar streven en de manier waarop zij deze ontplooit. CAE
bevind zich niet alleen tussen verschillende disciplines naast de
kunsten, zij bevindt zich ook binnen de kunsten tussen verschillende
disciplines. Door boeken te publiceren, theater te maken, environments
te bouwen, performances te doen, voorlichting en persoonlijke aandacht
te geven en zich in te zetten voor verschillende politieke acties
maakt CAE weliswaar niet per project grote gevoelens los, maar werkt
als een soort langzaam gif (of medicijn). De kracht van CAE ligt voor
mij in haar zorgvuldigheid van handelen, de aandacht voor de
individuele mens, de ongelovelijke kracht om altijd door te gaan en
vriendelijk of vergevingsgezind maar ook kritisch te zijn. Het werk
van CAE is een soort verademing, een ruimte op zich, naast het werk
van de vele opdringerige, zelfingenomen betweters en ijdeltuiten in de
kunsten en daarbuiten (daar bedoel ik natuurlijk niet jou mee, Ron
;)). Om de vergelijking met poezie nog even te maken, is CAE een groep
dichters die de grote geste vermijdt, maar de schoonheid zoekt in
detail, taal en vormgebruik en een eeuwigdurende zoektocht naar
perfectie. En dat alles hoofdzakelijk met immateriele middelen, hoewel
hun installaties misschien anders doen vermoeden.



vriendelijke groet,


J
*

ps: wat betreft of we nog wel een democratie willen: misschien is er
bij dat woord ook nog meer ruimte voor interpretatie dan Henk
Oosterling deed vermoeden, net zoals bij dat woord 'kunst'.

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).