[Nettime-nl] museumwinkel of winkel in museum?

[Geert Lovink <geert@xs4all.nl>]

> From: Stichting All Media <visualpower@all-media.info>
> Date: 22 March 2008 4:18:20 PM
> To: visualpower@all-media.info
> Subject: [mededeling] Museumwinkel of winkel in museum
>
> Museumwinkel of winkel in een museum?
>  
> Onlangs stuurde een medewerkster van de Stedelijk Museum Winkel een 
> email met de mededeling dat de door Mieke Gerritzen ontworpen sjaal 
> met portretten van bekende mensen (Michael Jackson, Mao, Madonna, 
> Barbie, Saddam Hoessein, Britney Spears e.a.) uit de verkoop werd 
> gehaald omdat er een vervelende constatering was gedaan: "Op de sjaals 
> met de hoofden staan een aantal mannen die wij er liever niet op 
> hadden zien staan. Het gaat hier om o.a. Osama Bin Laden en Adolf 
> Hitler (deze man heeft zeer vele onschuldige mensen de dood in 
> gejaagd)."
>  
> Deze sjaal is een product van een visueel onderzoek naar het fenomeen 
> heldendom. Het gaat niet om de verheerlijking van individuen als 
> George Bush, Mickey Mouse, de Dalai Lama, en Nelson Mandela. Het 
> ontwerp van de sjaal is gebaseerd op de film “Beautiful World” van 
> Mieke Gerritzen die zijn première beleefde in het Stedelijk Museum in 
> 2006. De sjaal is gemaakt in het kader van een (solo)tentoonstelling 
> van haar werk de afgelopen winter in het MUDAC in Lausanne, 
> Zwitserland. Er zijn driehonderd exemplaren vervaardigd en deze zijn 
> ter verkoop aangeboden in hoofdzakelijk museumwinkels. De sjaal is een 
> kunstwerk en geen consumentenproduct.
>  
> Gerritzen heeft de medewerkster van de Museumwinkel onmiddellijk een 
> reactie gestuurd en haar uitgelegd dat het juist de bedoeling was dat 
> deze portretten in de sjaal waren verwerkt en dat het er om gaat over 
> te brengen dat omstreden mensen vaak worden gezien als helden. Het 
> heeft niet geholpen, per omgaande werd de volgende reactie ontvangen: 
> “Wij zijn zeker van onze beslissing. Onze bezoekers nemen er aanstoot 
> aan en zien zeker de gedachte er niet achter en willen dus niet met 
> zo’n sjaal om hun nek lopen.”
>  
> Deze gebeurtenis roept vragen op, zoals bijvoorbeeld;
>  
> Waarin verschilt de museumwinkel van bijvoorbeeld een Hema of  
> Bijenkorf?
> In 2005 werden er in het kader van Shanghai-themaweken in de Bijenkorf 
> Mao-souvenirs verkocht. Hierover kwamen klachten van (internationale) 
> organisaties. De artikelen werden daarop onmiddellijk uit de winkel 
> verwijderd. De medewerkers van de Stedelijk Museum Winkel doen in 
> feite hetzelfde met de sjaals. In die zin is er geen verschil tussen 
> de museumwinkel en een gewone winkel: het gaat om de handel.
>  
> Maar is dat terecht ?
> In het geval van de Bijenkorf ging het om voor de verkoop vervaardigde 
> decoratie-artikelen. Aan de sjaal, waarvan een beperkt aantal is 
> vervaardigd, ligt een statement ten grondslag. En dat zal vermoedelijk 
> ook gelden voor veel andere artikelen die in museumwinkels worden 
> verkocht (design).
>  
> Wat is eigenlijk de functie van een museumwinkel?
> Het is bekend dat een museum niet meer de heilige cultuurtempel is van 
> weleer, maar zich in toenemende mate ontwikkelt tot een plek voor 
> entertainment met de museumshop als commercieel middelpunt. Er zijn 
> musea in Amerika waar de museumwinkel zo’n miljoen dollar per jaar 
> bijdraagt aan de begroting van het museum.
>  
> Maar heeft het museum ook een inhoudelijk taak en verantwoordelijkheid 
> voor wat er wordt verkocht in de museumwinkel of wordt dat bepaald 
> door de medewerkers in de winkel?
> Bij het Stedelijk Museum lijkt dit laatste het geval. Dat zou 
> vervolgens kunnen leiden tot de bizarre situatie dat omstreden kunst 
> wel kan worden getoond in een museum (denk aan het wassen beeldje van 
> Hitler (‘him’) van Maurizio Cattelan in Boijmans van Beuningen in 
> 2002), maar afbeeldingen hiervan, bijvoorbeeld in een boek of als 
> remake niet in de museumwinkel mogen worden verkocht omdat er mogelijk 
> aanstoot aan kan worden genomen.
>  
> Binnenkort gaat het Stedelijk Museum op reis met uiteindelijk als 
> bestemming een schitterend gebouw, prominent gelegen aan het 
> Museumplein. Er zal ongetwijfeld een royale plek worden ingeruimd voor 
> een museumwinkel. Een mooie gelegenheid voor het Stedelijk om deze 
> winkel onder zijn artistieke hoede te nemen en deze te behoeden voor 
> het bedrijven van (commerciële) censuur. 
>  
> © Stichting All Media | www.all-media.eu


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).