[Nettime-nl] Ewald Engelen: Met Halbe op de bek (Folia)

["Patrice Riemens" <patrice@xs4all.nl>]

Personelijk ben ik geen grote fan van Ewald Engelen (hoogleraar financiele
geografie, UvA), die ik van een even ongezonde als overmatige 'Rick van
der Ploeg' gehalte verdenk, maar dit is zonder meer de sijker (zeer
krachtig) op z'n kop, m.i.

Enjoy

FoliaWeb 13 september/ bwo Virginie Mamadouh


Met Halbe op de bek
column Ewald Engelen

Wat een brille, wat een belezenheid, wat een wijsheid, wat een retorisch
vernuft, wat een esprit, wat een bevlogenheid legde Halbe Zijlstra maandag
5 september in zijn openingsrede aan de dag. Onnavolgbaar hoe hij van zo?n
briljante openingszin als ?wie verre reizen maakt, kan veel verhalen?
moeiteloos wist te springen naar zijn eigenlijke thema van ?selecteren,
profileren en samenwerken? om af te sluiten met een krachtige klaroenstoot
als ?we willen dat hoger onderwijs echt hóger onderwijs is?! Alleen een
groot redenaar ? denk Abraham Lincoln of Winston Churchill ? is daartoe in
staat.

Zonder dollen: het was weer van een tenenkrommende platheid. Een
broddelwerkje van half verteerd onderzoek (?Hahnusek en Woesmann uit
2010?), selectieve buitenlandse voorbeelden (?zo nemen ze de forse
collegegeldverhogingen in Engeland voor lief?), versleten clichés (?een
reis van duizend mijl begint met de eerste stap?) en veel gemeier over top
dit en top dat, top zus en top zo. Met als belangrijkste boodschap:
excelleren doe je door je ziel te verkopen aan het bedrijfsleven, door
krachtenverslindende fusies met andere universiteiten (?groter dan de som
der delen?), maar heeft niets met meer geld te maken (?om hoger op die
ranglijsten te komen, is geld bepaald niet de enige factor?); alsof het
budget van Harvard niet ruim vier keer zo groot is als dat van de UvA.

In de wereld van Halve Zoolstra (vrij naar Gerrit Komrij) zijn academici
verwende uitvreters en is ?academische vrijheid? een slappe smoes voor
geldverspillende hobby?s waar de BV Nederland niets aan heeft. Het CvB
heeft dan ook Zoolstra?s volle zegen bij de disciplineringscampagne die
onder de noemer ?Harvard aan de Amstel? in gang is gezet en die vooral is
bedoeld om wetenschappers in het gareel van externe geldstromen te laten
lopen. Vol lof sprak de halve zool daarom ook over het marketingoffensief
Amsterdam. City of Science dat Amsterdam moet transformeren tot ?Europese
kennisregio?. Zonder poen, maar wel met eigen trekker, kek pandje, lekkere
foldertjes en een geile website. Veel succes met je kennisregio. Maar
goed, wat kun je verwachten van een omhooggevallen vertegenwoordiger met
leasebak?

Veel erger is het dat Paul ?zeg maar? Doop, ?Juf? Bussemaker en ?Akela?
van den Boom deze Filistijn naar de academische tempel hebben gehaald om
hem ? God betere ?t ? de traditionele openingsrede van het academische
jaar te laten uitspreken. Ooit was de universiteit een monument van
beschaving, wijsheid, geleerdheid, georganiseerde scepsis en ?nette
mensen?. Tegenwoordig is zij een quasicommerciële façadeorganisatie met
halfzachte missie en over het paard getilde bestuurders die zichzelf
marktconforme salarissen toekennen en zich meer bekommeren om
vastgoedmanagement en projectontwikkeling dan om hun eigenlijke
bestaansreden: wetenschappers en studenten in staat stellen om goed
onderzoek te doen en goed onderwijs te geven en ontvangen.

Dat wisten we natuurlijk allang, cynici die we zijn. Maar tot nog toe
hadden universiteitsbestuurders ten minste het fatsoen om net te doen
alsof. Het stuitende van deze spreker en deze rede op deze dag en deze
plek schuilt in de volstrekte schaamteloosheid van zijn gastheren en
-vrouwen. Bestuurders hoeven kennelijk niet meer te verhelen dat ze
hielenlikkende dienaars van de macht zijn geworden. Net als Dostojevski?s
grootinquisiteur zijn ze het cynisme voorbij.

Want laten we elkaar niets wijs maken: Zijlstra in Amsterdam, Verhagen in
Wageningen ? het zijn opgestoken middelvingers van
universiteitsbestuurders naar alles en iedereen die de klassieke
academische waarden van ongebonden nieuwsgierigheid en open intellectuele
uitwisseling hoog in het vaandel heeft. Een provocatie aan het adres van
al diegenen die menen dat de ?gemeenschap van geleerden? die een
universiteit zegt te zijn, meer is dan een wingewest voor Filistijnen, een
productiefactor voor aandeelhouders, een certificeringsmachine voor domme
geldwolfjes of een springplank voor ambitieuze bestuurders.

Zoolstra wist de geste van Doop en de zijnen overigens te appreciëren. Hij
zegde toe het CvB geen strobreed in de weg te zullen leggen bij het
realiseren van de volgende ?witte olifant? (na de bestuurlijke fusie met
de HvA, het Binnengasthuisproject en de Amstelcampus): de fusie van VU en
UvA, die niemand wil, waar niemand wat aan heeft, en die alleen maar
ellende, frustratie en verspilling belooft in plaats van de voorspelde
schaalvoordelen en het hoge plaatsje op de ranking. Zoolstra wil er zelfs
de wet voor wijzigen.

Maar het allerergst zijn de Hooggeleerde collegae die vriendelijk
glimlachend naar dit onderbuikse gerommel hebben zitten luisteren, na
afloop beleefd hebben geapplaudisseerd en tijdens de receptie misschien
zelfs het slappe handje van de goede man hebben geschud.

Een hoer heeft meer zelfrespect: die gaat niet met haar klant op de bek.

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).