Re: [Nettime-nl] Boekmandebat 13/2: De nieuwe werkelijkheid van de creatieve industrie

[theo ploeg <info@theoploeg.net>]

Een aantal jaar terug schreef ik in de Radicale Vrijheid-reeks voor Gonzo (circus) een stuk over de problematische relatie tussen kunst en de wereld van producten.

Artikel is hier te lezen en wat mij betreft nog immer actueel: http://theoploeg.net/interactievemedia/radicalevrijheid/RadicaleVrijheid3.pdf

Misschien zit ik iets te zeer vast in mijn neomarxistisch discours (dat verwijt Bert Brussen me nogal eens) maar kunst is, enkele uitzonderingen en marginaliteiten, geabsorbeerd door de markt, door de commodificering van alles.

Dat geldt overigens niet alleen voor kunst. De in de jaren vijftig en zestig opgekomen popcultuur die kritiek had op de gevestigde orde, zoals kunst dat impliciet ook altijd heeft gehad, is in een jaar of tien volledig opgenomen in het systeem.

Het denken in termen als creatieve industrie maakt die ontwikkeling nog meer zichtbaar. Alles dat van waarde is kan worden uitgedrukt in geld. Ook creativiteit. Zelf geef ik les op de opleiding Communication, Media and Design van de HvA en ook daar staat de markt, het uitdrukken van creativiteit in principes van producten en geld en dat wat het bedrijfsleven wil centraal. Toeleverancier zijn van creative industrie in Amsterdam is het doel. In februari start ik als docent bij de nieuwe iArts-opleiding in Maastricht. Daar verwacht ik veel van. De opleiding positioneert zichzelf ergens tussen HBO en Universiteit in, heeft momenteel tien studenten van diverse nationaliteiten. De opdracht die de studenten gaan uitvoeren is ingebed in een kritisch maatschappelijk kader. 

Het gaat hier uiteindelijk niet om kunst op zich, maar om een ontwikkeling in de maatschappij die van alles een product maakt dat uitdrukbaar is in geld. De ontwikkelingen op LinkedIn en Facebook zijn daarvan mooie voorbeelden. 

Kunnen we daar iets aan doen? Volgens mij wel (en dat houd ik mijn studenten keer op keer voor). De kracht van de eenling is sterker dan we denken. Ik ben het dan ook niets eens met Andreas die denkt dat de eenling of het individu zal sterven. Sterker nog: dat laten we alleen gebeuren wanneer we denken dat we als individu geen verschil meer kunnen maken. De structuur van de netwerkmaatschappij is uitermate geschikt voor individuen om een eigen, bewuste koers te varen. Het is alleen aan al die individuen die zich nu als dividuen gedragen (vrij naar Oosterling) om dat in te zien. Dat werkt niet in groepsverbanden. Een groep krijgt een stem en wordt door het systeem direct omgezet in een product, zielloos zonder kracht of hoop. Alleen netwerken van gelijkgestemden zijn in staat om langzaam verandering teweeg te brengen. 

Dat geldt overigens ook in de kunsten. Er is een groot verschil tussen het maken van kunst dat gevraagd wordt door de markt (direct omgezet kan worden in geld) en het maken van kunst om de wereld te veranderen (bekijk eens de docu die op het web rondwaart over Ray en Charles Eames of die over Dieter Rams, de ontwerper van Braun-producten). 

Uiteindelijk komt het erop neer om de wetmatigheden van het huidige systeem (ik hang er bewust geen ander label aan) te ondermijnen door een eigen weg te volgen. 


Andreas schrijft:
> Juist in het internettijdperk is het van belang om meer virtualiteit te creeren en minder realiteit, want daar hebben we immers al meer dan genoeg van.

Dat klinkt ontzettend mooi en misschien zit daar wel iets in, maar het denken in virtualiteit en realiteit is volgens mij al achterhaald. Er is geen verschil meer. Tenzij je onze huidige realiteit waarin we leven naar de wetten van het systeem ook virtueel wilt noemen. In dat geval pleit ik (samen met Zizek) voor meer realiteit ;-)




FRNKFRT | ZuiderLucht | GONZO (CIRCUS) | HvA CMDA 
theos blog @ www.theoploeg.net
--
theo ploeg
apollolaan 82
6411 bc heerlen
the netherlands
++31(0)6 24994955
--

"Wissen tut Weh, Gott nicht" Blumfeld (1992)

“God damn it, an entire generation pumping gas, waiting tables – slaves with white collars. Advertising has us chasing cars and clothes, working jobs we hate so we can buy shit we don't need. We're the middle children of history, man. No purpose or place. We have no Great War. No Great Depression. Our great war is a spiritual war. Our great depression is our lives. We've all been raised on television to believe that one day we'd all be millionaires, and movie gods, and rock stars, but we won't. We're slowly learning that fact. And we're very, very pissed off.”  Tyler Durden, The Fight Club (1999) 































______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).