Re: [Nettime-nl] Reinbert De Leeuw Draait Door... "Nee naar jezelfkijken dat blijft een probleem"

[Ad van Oosten <ritsen@yahoo.com>]

Kan het zijn dat hij gewoon verlegen is?

-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: "Tjebbe van Tijen via Chello" <t.tijen@chello.nl>
Verzonden: â25-â9-â2013 16:30
Aan: "Nettime-nl@nettime.org" <Nettime-nl@nettime.org>
Onderwerp: [Nettime-nl] Reinbert De Leeuw Draait Door... "Nee naar jezelfkijken dat blijft een probleem"

REINBERT DE LEEUW DRAAIT DOOR...

De bijbehoren nieuws-tableau plaat staat op mijn Flikcr pagina's

http://flic.kr/p/g8Le5y

op 8 september zag ik de documentaire "Extase" van Carine Bijlsma ter gelegenheid vande 75e verjaardag van Reinbert de Leeuw en het werkelijkheid worden van zijn droom om eens het mega orkest- en koorwerk van Stravinsky "Gurrelieder" te kunnen dirigeren. (1)

Op 19 september zag ik De Leeuw alweer, nu in het progamma van Matthijs van Nieuwkerk de Wereld Draait Door, waar De Leeuw zijn ontzag voor Stravinsky beleid en ter illustratie een fragment van De Leeuw als dirigent uit de documentaire Extase vertoond wordt. Het zijn beelden van een muziek vol van pathos en zo ook de dirigent.

Reinbert de Leeuw kijkt weg van het scherm als hij in zijn volle glorie als dirigent vertoond wordt op een scherm in de studio... Hij doet dat met even veel gespeelde pathos als dat hij voor dat mega-orkest staat. De alerte beeldredacteur van De Wereld Draait Door zet even snel de wegkijkende De Leeuw een het vertoonde dirigeer fragment naast elkaar. Mathijs van Nieuwkerk zegt pal daarop: "Je kijkt zelf niet" en De Leeuw grijns en antwoord "Nee..naar jezelf kijken dat blijft een probleem." Van Nieuwkerk repliceert "Goed ik begin je steeds beter te begrijpen." (2)

24 september 2013, opnieuw is Reinbert de Leeuw in het nieuws. In het boekennieuws van NRC/Handelsblad staat deze kop: "Dirigent Reinbert de Leeuw houdt publicatie biografie tegen." Vervolgens kunnen wij lezen hoe de biografie dei ter ere van zijn 75e verjaardag zou uitkomen, uiteindelijk na 7 jaren van onderzoek en schrijven, niet zal uitkomen. De muziekjournalist Thea Derks verkreeg uiteindelijk niet de overeengekomen 'autorisatie' van de maestro. De biografe (3) geeft geen commentaar op dit 7 jarig drama dat eindigt in stilte, Reinbert de Leeuw wel:

"...De opzet was dat het een geautoriseerde biografie zou worden. Daartoe heb ik vrije toegang geboden tot mijn archief. Dat bevat documenten waarin mensen nare dingen over me zeggen, maar dat is niet het punt. Mijn fundamentele bezwaar is dat ik totaal niet betrokken ben bij de totstandkoming van de inhoud, en dat die inhoud lacunes en onjuistheden bevat. Sommige details zijn tot de finesses uitgewerkt, ontmoetingen die ik als essentieel ervaar ontbreken juist. Zoân boek kan ik niet autoriseren." (4)

Reinbert de Leeuw kan niet anders dan doorgedraaid zijn, want hoe kan het dat je als musicus, componist en dirigent, ondanks een proces van zeven jaar, niet in staat bent om de partituur over je leven op een voor jezelf aanvaardbare wijze te doen componeren en je de uitvoering van dat stuk in een kleine catastrofe laat eindigen?

Het gaat hier niet om een interview - even tussen door - waarbij de geÃnterviewde voor publicatie verzocht heeft nog de tekst te mogen bekijken op eventuele ongerechtigheden, nee het gaat om een biografisch proces van 7 jaar. Wat er wel of niet geschreven is door de biografe weten wij dus niet, maar als dat niet door de beugel kan, dan was dat toch op zijn minst al na de 'ouverture' duidelijk geworden en had De Leeuw zichzelf en zijn biografe al de moeite en het nu geconstrueerde dÃmasquÃe kunnen besparen.

Wellicht ligt het probleem dat De Leeuw een musicus is die ook heel graag componist wil zijn, wat hem echter moeilijk afgaat:

"Componeren doe ik toch al heel moeizaam. Piano spelen, fysiek bezig zijn dus, kost me oneindig veel minder moeite. Het ellendige is dat de keuze tussen wel en niet componeren er een tussen twee kwaden is. Van niet componeren word ik helemaal ontzettend onrustig" (5)

Als hij dan de partituur van zijn leven door een ander geschreven voor zich ziet, komt deze creatieve schizofrenie weer in alle hevigheid boven en verscheurd hij - publiekelijk - contract en contact met zijn biografe. Dit werk over een leven eindigt zo in de zo zeer aanbeden "ijdele stilte" bij de componisten-generatie waar De Leeuw deel van uitmaakte.

Of is het heel gewoon REINBERT DE LEEUW DRAAIT DOOR....

-----
Naschrift

Reinbert de Leeuw heeft al langer iets met al dan niet geautoriseerde biografiÃn, zo wordt zijn naam genoemd in het rumoer rondom de slutel-roman "Lucifer" van de literaire doodgraver Connie Palmen, waarin het leven van de componist Pter Schat en de onfortuinnelijke dood van zijn vrouw Marina Schaper aan de orde komen. Palmen suggereert in dit boek dat de vrouw van Peter Schat niet door een ongeval maar door moord om het leven gebracht is. Heel wat mensen uit het door Reinbert de Leeuw en Peter Schat gedeelde intellectuele millieu van Amsterdam in de tweede helft van de vorie eeuw, komen in het boek van Palmen aan de orde. Een aantal van de versleutelde figuren uit de roman waren zelf ook informatiebron voor Connie Palmen, die haar palet vooral opbouwd door het noteren van persoonlijk getinte verhalen en bijster weinig op heeft het het doen van historisch onderzoek. Zo heeft zij - volgens ingewijden uit de kringen rond het nu in liquidatie zijnde Nederland Muziekinstitut dat nu nog gevestigd is in de gebouwen van de Koninklijke Bibliotheek in Den haag, nooit de moeite genomen om de dozen vol papieren memorabilia van Peter Schat, die daar staan, eens goed door te nemen. Daar zitten ook veel intieme kattebelltjes bij, die een heel ander licht werpen op de verhouding tussen Peter en Maria dan Connie Palen met haar bijtende kleuren weet te schilderen.

In de polemiek over deze ongeautoriseerde" 'biografische sleutelroman', verschenen na de dood van de hoofdpersoon, mengt zich ook de journalist Max Pam, ingevoerd in de kringen waarin zowel Schat als De Leeuw verkeerden en hij noteer dan dit:

"ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat zij hier zwaar heeft geleund op de inzichten van Reinbert de Leeuw. Trouwens, de hele roman lijkt geschreven te zijn vanuit het perspectief van De Leeuw. Ooit waren Schat en De Leeuw studiegenoten en vrienden, maar later kwam de verwijdering. Terwijl Schat als componist streefde naar het hoogste, werd De Leeuw een uitvoerend kunstenaar â en dat is toch iemand die zich in dienst moet stellen van het werkelijke talent.

Het kan niet anders dan dat Reinbert de Leeuw de belangrijkste bron is geweest voor Palmens influisteringen. Ergens heb ik zelfs het idee dat De Leeuw op deze indirecte manier een beetje wraak op Mulisch heeft willen, maar ik geef dit inzicht graag voor een betere. (6)

----
noten

noten

(1) Eerste uitzending op de NTR Maandag 16 Mei 2011, dit was de herhaling  ter gelegneheid van zijn 75te verjaardag
http://ntrpodium.ntr.nl/page/archief/aflevering/12564643/ntr-podium-extase

(2) Reinbert de Leeuw 75! - 19-9-2013, gehele uitzending  hier terug te zien
http://dewerelddraaitdoor.vara.nl/media/243011

(3) Thea Derks heeft een blog en daar lees ik vandaag 25 septmeber 2013: "Thea Derks studied musicology at Amsterdam University, and specializes in contemporary music. She lectured on new music in Amsterdam Concertgebouw from 2005-2012, and has moderated pre-concert talks in Muziekgebouw aan ât IJ from its opening in 2005. There she also hosts the contemporary music course Quickstart hedendaagse muziek, from January to May 2013. She advocates women composers, and wrote a biography of Reinbert de Leeuw, due for publication in September 2013."
http://theaderks.wordpress.com/about/";

(4) NRC Boeken 24/9/2013; Mischa Spel: "Dirigent Reinbert de Leeuw houdt publicatie biografie tegen"
http://www.nrc.nl/boeken/2013/09/24/dirigent-reinbert-de-leeuw-houdt-publicatie-biografie-tegen/

(5) Rondom Reinbert de Leeuwâ is een bekorte versie van een artikel dat eerder verscheen in het primair op buitenlandse lezers gerichte tijdschrift Key Notes (1975/1, uitgave: Donemus) geschrven door Elmer SchÃnberger, musicoloog, schrijft voor De Volkskrant en Keynotes.
http://www.dbnl.org/tekst/_gid001197601_01/_gid001197601_01_0018.php

(6) HP\De Tijd, 2 maart 2007: De val van een eerloze verrader - Lucifer, Connie Palmen, Uitgeverij: Prometheus
http://www.maxpam.nl/2007/03/de-val-van-een-eerloze-verrader/

______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).