[Nettime-nl] Ippolita Collectief: Internet: De democratische Illusie II-02

[Patrice Riemens <patrice@xs4all.nl>]

Hoofdstuk II

“Het Internet is democratisch en vrij!” Niet waar!

Een ontologische benadering
Urbi et Orbi


Beweren dat het Internet een constante en onveranderlijke aard zou 
bezitten is onzinnig. En diens kenmerken staan evenmin onwrikbaar vast. 
Het Internet bestaat immers uit een samenstelling van mechanische 
apparaten (computers, routers, servers) gekoppeld aan semiotische 
elementen (codes, programmeertalen) en biologische acteurs (mensen) die 
allemaal op een heel complexe manier met elkaar interacteren. In 
technische termen, en om de taal van de cybernetica te gebruiken, zien 
wij feedback mechanismen, en het verschijnsel van zelf-generering die 
wij al eerder besproken hebben: de megamachines groeien op 
_autopoietische_ [*] wijze.

Het Internet vormt de uitkomst van ontwikkelingen in de informatica. 
Echter, informatica is niet slechts een techniek om informatie 
automatisch te beheren, zoals de etymologie van woord dat doet denken - 
namelijk de samenvoeging van ‘informatie’ en ‘automatisme’. Informatica 
heeft zijn eigen logica en schuift voortdurend op zijn grondvesten. En 
tegelijkertijd heeft het zowel een theoretische als een experimentele 
dimensie. Want eerst vindt er een linguïstische formalisatie plaats (en 
dus een formalisatie van de kennis), die vervolgens op elektronische (en 
dus materiele) componenten wordt toegepast, waarmee programmeertalen 
worden ontwikkeld, die op hun beurt de aard van de kennis beïnvloeden. 
Wij hebben hier derhalve met een heel bijzondere vorm van feedback loop 
te maken.

Nogal eens wordt deze complexiteit gebagatelliseerd en voor niet 
ongewoon aangezien, en dit hetzij uit onwetendheid, dan wel uit kwade 
trouw. Als men het over complexe systemen heeft is het logisch dat 
sommige aspecten daarvan in de schaduw blijven. Niettemin wordt het 
hoognodig om nieuwe ethische, of zelfs eerder: esthetische, 
benaderingswijzen te ontwikkelen, die recht doen aan de complexiteit van 
het hele gebeuren. Benaderingen die ons in staat moeten stellen om er op 
een betere manier ermee om te gaan, in plaats van elke keer in zwijm 
vallen bij de introductie van weer een nieuwe ‘app’. Derhalve moeten wij 
ons, gezamenlijk en individueel, dringend gaan bezinnen op de grote 
antropocentrische omwenteling waaraan wij allemaal zijn gaan deelnemen. 
Binnen het voortdurend proces van groei en keuzes die mensen 
(door)maken, moeten wij strikt de veelvuldige vorm die de structuur van 
het Internet aanneemt scheiden van het achtergrondgeluid van de 
expliciete of heimelijke reclame die de ware brandstof van het 
(digitale) kapitalisme vormt.

En ja, de tijd schiet voorbij, en het technologisch imperatief maant ons 
om toch vooral bij het moment van nu te blijven. “Always on the move” is 
kennelijk het motto, maar als je op die manier van dag tot dag leeft heb 
je geen tijd voor reflectie op de realiteit en ben je alleen maar bezig 
met de schijnwerkelijkheid. Maar ja, het is wel stukken kalmerende en 
tegelijk opwindender! ‘Friends’ en ‘Followers’ bij de vleet, 
volstromende mailboxen, SMSen die je voortdurend over het hoofd ziet, 
want ‘like-en’, pica upload, raggen, posten … er komt gewoon nooit een 
einde aan de flux. En natuurlijk laat je alles online staan, want je wil 
er zo bij kunnen, toch?

Maar hoe kan het toch zijn dat wij ooit dachten dat het Internet ons 
meer democratie, meer vrijheid, en meer economische welvaart zou 
brengen?

(Wordt vervolgd
volgende aflevering: Het Internet is niet hetzelfde als het Web)


. . . . . . . . .

[*] https://en.wikipedia.org/wiki/Autopoiesis
(no surprise - ‘tiz het Varela-Matsurana dinges -P)



______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).