nettime-nl: digitale tijgers

[Geert Lovink <geert@xs4all.nl>]

Digitale Tijgers
Speuren achter de facades van media en identiteit
Door Geert (Bilwet)

[geschreven voor jubileum nummer 10 jaar NN/Ravage (nr.173/274)]

Op den duur wordt alles respectabel. Dat geldt ook voor alternatieve
media. Respect for bluf!/NN/Ravage, De Grachtenkrant, Radio 100 en DFM,
Kleintje Muurkrant, The Ex, Radio De Vrije Keyser! De eerste twintig jaar
zijn de moeilijkste. Maar hoe eerbiedswaardig willen we eigenlijk zijn? Is
verdwijnen verdienstelijker dan doorgaan op bewandelde paden? Wat is ‘the
road less travelled’ in dit verband? Noch het Nieuwe, noch het Oude geven
daarop een verlossend antwoord. Is de pathos van de avantgarde dan echt
zoveel beter dan de suffe beroepsaktivist die niet meer kan ontsnappen uit
zijn of haar zelf aangelegde feedback loop van alledaagse handelingen en
gedachten? Met gepaste trots wordt er gewezen op het oneigentijdsche
karakter van de Kleine Autonomie die, ver boven of naast de Tijdgeest
zweeft. De onverwoestbare polder concepten van bovengenoemde helden, die
als historische konstanten zich vrijwillig in een tijdsvacuum hebben
geparkeerd, trekken zich weinig aan van de gangbare ideeen over cultureel
verval, institutionaliseringsblues en lange marsen richting market
opportunity. Eenmaal terechtgekomen aan gene zijde van groei, bloei en
ondergang ontvouwt zich een vlakke, strakke dimensie van minimale media,
die atmosferische datawolken neerzetten in plaats van te fungeren als
(goedkope) fabrikanten van maatschappelijke vektoren. Negatief gezegd
bedienen ze niet meer dan een onbeduidend klein segment van de (retro-) 
identiteitenmarkt, in dit geval pc-eighties. Maar dit is een al te
makkelijk oordeel van de buitenstaander. We hoeven ons gelukkig niet te
spiegelen aan dit soort verlicht cynisme, vervreemd van alle strategische
vraagstukken. Er zijn zoveel passies, teveel (ingehouden) woede. Een kern,
of eerder een korst, die zich niet laat reduceren tot lifestyle en design. 
Hier ligt het aanknopingspunt voor zowel oudgedienden, onbekenden en
gegadigden uit aangrenzende universa, zich te laten verleiden tot een
wonderbaarlijke transformatie die niet perse al het Oude vernietigt, en
ook niet in de val trapt van het Nieuwe, dat altijd weer de terugkeer van
het voorafgaande blijkt te zijn. 
 
We leven in een politieke ijstijd, met her en der oases van kortstondige
extase, utopie. In die zin hebben we het paradigma van de Tijdelijke
Autonome Zones nog niet achter ons gelaten. In mediale termen gevat
betekent dit: hoe kleuriger de interfaces, hoe saaier de data. Hoe grijzer
het geprogrammeerde leven, hoe heftiger de uitlaat kleppert. Het heeft
weinig zin deze intensiteit, die vaak niet meer is dan gefrusteerd
afreageren, vast te houden. Het glipt zo weer uit de handen. In dit
tijdperk van de gezipte (cq. gestuffte) ervaringen, draait alles om het
geheim van de geleefde informatie. Het gaat niet om het niet langer om de
valse tegenstelling tussen reeel en virtueel. Die caroussel draait vrolijk
verder, zonder echt iets op te leveren. Ook gaat het niet zozeer de
verfijning van de kunst van het verdwijnen, en weer verschijnen, de
kunststrategie uit de jaren tachtig. Dat is nu een marketening en
PR-strategie geworden die onderhand iedereen wel onder de knie heeft. 
Hetzelfde kan gezegd worden over de valkuilen van de identiteit en
representatie in het algemeen. Maar wat dan wel? 

Alternatieve media kunnen de toenemende tegenspraken binnen de
electronische netwerken uitbuiten. Tegen-informatie bieden blijft noodzaak
maar levert op de korte termijn nog weinig effect op, net zomin als het
soevereine, er op los uitzenden. Eigenzinnige koppelingen van oude en
nieuwe informatiestromen aanleggen blijft daarentegen een spannende optie,
net als het ontwikkelen van radicale software en de opbouw van een eigen
technische communicatie infrastructuur, buiten die van de staat en de
telecoms om.  Hacktivism. Het technische is politiek, dat is de slogan van
het volgende milennium (en zijn bug). Het massa-bewustzijn kan niet in een
handomdraai worden omgeturnd, dat is wel gebleken. Daar is heel wat
halstarrigheid voor nodig. Naarmate de media-infrastructuur steeds
diverser en dichter wordt, kunnen we verwachten dat het inhoudelijk werk,
het doen van onafhankelijke research, steeds belangrijker wordt. Hier
liggen veel openingen voor flexibel, taktisch aktievoeren, dat niet alleen
preekt voor eigen parochie, maar ook weigert zich aan te passen aan de
diktaten van de infotainment industrie. Alternatieve media zijn in dit
opzicht niet alleen uitzendkanalen voor de juiste boodschap. Ze tasten af,
scannen, gebruiken eigen search engines zoals ‘natural selection’ van de
Londonse groep http://www.mongrel.org. uk, browers (search: webstalker) en
open besturingssystemen zoals linux. Er worden onzichtbare camera’s
ingezet voor het verzamelen van bewijsmateriaal, goedkope
live-verbindingen die met vrije radio’s zijn verbonden, netwerken opbouwd,
zowel locaal, regionaal als wereldwijd. Het is nu de tijd om een ruil
economie op te zetten voor de digitale tijgers van morgen. Zolang je niet
in de zegeningen van het Nieuwe gaat geloven en blijft lachen om alle
mislukkingen, is alles mogelijk. 
 

--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.