Re: nettime-nl: New Age op de middelbare school

[Marja Oosterman <marja@nopapers.nl>]

At 01:23 26-04-99 +0200, Josselien Janssens wrote:

>Ik ga verder niet in detail op het artikel van Peter Borst in maar ik
>vind het wel knap dat hij zonder daartoe wetenschappelijk bewijs te
>leveren kan concluderen dat aura's NIET bestaan. Terwijl sommige hele
>geloofwaardige gestudeerde mensen ze toch echt heel duidelijk zien en
>ook heel logisch kunnen beschrijven.

Hoewel een deel van de in dat artikel gespuide kritiek zo te lezen
hartstikke terecht is,  is het op andere manieren net zo tendentieus als
waar tegen geageerd wordt..
Je zou die boeken gewoon zelf moeten lezen vrees ik :((

Wat mij telkens weer verbaast is de felheid waarmee 'aanhangers' van de
allopatische geneeskunst uithalen naar andere geneeswijzen. Wat ook wel
genoemd wordt 'de westerse geneeskunst' die zo'n groot deel van ons
gezondheidszorgbudget opslokt, is toch een van de jongste. Bovendien,
iedere rechtgeaarde wetenschapper kan je vertellen dat wetenschappelijke
resultaten minimaal voor een deel afhankelijk zijn van de gestelde vragen
en dat geldt zeker voor de aanpak van de vereniging tegen Kwakzalverij.

Recent kreeg ik van iemand die 'in de heer gegaan is' een boekje over
okkultisme. Alles wat niet desheeres was bleek daaronder te vallen; tot
meditatie toe. De schenker van het boekje nodigde me nota bene wel uit voor
een Gebedsgenezing...

Niets enger dan mensen die een strijd aangaan met 'het gelijk' aan hun zijde..


Vr. groet,

Marja





>Groetjes
>Josselien
>
>
>Marie-Jose Klaver schreef:
>> 
>> Tienermisleiding
>> 
>> Door Piet Borst
>> 
>> Een collega stuurde mij passages uit leerboeken
>> die bestemd zijn voor het nieuwe leerplan
>> Algemene Natuurwetenschappen op de
>> middelbare school. Hij vond het opmerkelijk dat
>> de serieuze geneeskunde er zo slecht afkomt in

>> deze boeken. De opgestuurde teksten waren zo
>> bizar dat ik die boeken heb doorgelezen. Mijn
>> conclusie is dat het hier niet om incidentele
>> missers gaat, maar dat deze teksten
>> representatief zijn voor de voorlichting die
>> kinderen straks op school zullen krijgen. Bizarre
>> voorlichting dus.
>> 
>> De boeken die ik bekeken heb zijn Scala van Malmberg,
>> Den Bosch, en Galileo van Thieme, Zutphen. Deze
>> boeken pogen leerlingen begrip bij te brengen van
>> natuurkunde, scheikunde en biologie in hun onderlinge
>> samenhang. Scala vond ik over de hele linie zwak, maar
>> de geneeskunde komt er extra slecht af, omdat de auteurs
>> een sterke voorkeur hebben voor primitieve geneeskunde.
>> Al in de tweede alinea van de inleiding (blz. 22,
>> HAVO-versie) komen zij aanzetten met medicinale
>> planten van de traditionele medicijnman bij
>> Zuid-Amerikaanse indianenstammen. ''In het Westen is er
>> een toenemende belangstelling voor hun kennis, aangezien
>> sommige door hen gebruikte planten stoffen bevatten die
>> voorheen onbekend waren, maar die medisch zeer
>> belangrijk kunnen zijn.'' Het voorbeeld waarmee de
>> auteurs deze stelling illustreren is vincristine uit de
>> maagdenpalm. Vincristine is een toxische stof, die na lang
>> systematisch onderzoek bruikbaar is gebleken bij
>> sommige vormen van kanker. Bij reuma en diabetes, waar
>> maagdenpalmextract door medicijnmannen voor wordt
>> gebruikt, zal het waarschijnlijk averechts werken. Je mag
>> hopen dat middelbare scholieren nooit met vincristine in
>> aanraking zullen komen en dat zij dit ongelukkige
>> voorbeeld van farmacotherapie weer snel zullen vergeten.
>> 
>> Met deze inleiding is de toon gezet. De auteurs van Scala
>> zijn gebiologeerd door de geneeskunde van vroeger of
>> van ontwikkelingslanden en zij schetsen daar een
>> geromantiseerd beeld van. Nergens staat in duidelijke
>> bewoordingen: primitieve geneeskunde is slechte
>> geneeskunde. Door toeval wordt wel eens iets gevonden
>> dat werkt, maar dat is de uitzondering die de regel
>> bevestigt. Primitieve geneeskunde schaadt vaak en
>> geneest zelden. Het aderlaten en purgeren waarmee
>> dokters hier voor 1800 de kost plachten te verdienen
>> heeft veel meer mensen omgebracht dan genezen. Er is
>> geen reden om te denken dat de medicijnman het er nu
>> beter afbrengt dan onze middeleeuwse dokters.
>> 
>> Als schrijvers zo weinig belangstelling hebben voor de
>> natuurwetenschappelijke basis van de geneeskunde, is het
>> niet verbazingwekkend dat de medische feiten in Scala
>> zelden kloppen of up to date zijn. Wat er op pagina 25
>> over kanker wordt vermeld is verouderd en bevat
>> onbegrijpelijke fouten. Op pagina 27 worden de
>> belangrijkste doodsoorzaken in Nederland behandeld.
>> Hartziekten staan uiteraard bovenaan, maar bij de
>> oorzaken komen alleen ''voeding, gebrek aan beweging,
>> stress, slechte gezondheidseducatie'' aan bod. De sigaret,
>> de belangrijkste vermijdbare oorzaak van hartziekten,
>> wordt niet eens genoemd. Bij de tweede doodsoorzaak,
>> kanker, wordt voeding op de eerste plaats gezet, terwijl
>> iedereen toch zo langzamerhand weet dat eenderde van

>> alle kanker in Nederland te wijten is aan roken. De
>> bijdrage van voeding is zeker kleiner en meer omstreden.
>> 
>> De informatie over doodsoorzaken is overigens een van
>> de weinige onderdelen van het hoofdstuk over leven en
>> gezondheid waar iets over het Nederland van nu is te
>> vinden. Huis-, tuin- en keukengeneeskunde wordt
>> nauwelijks behandeld in Scala. De auteurs hebben een
>> curieuze voorkeur voor medische achterstraten. Zo bevat
>> het boek een uitgebreide beschrijving van de
>> hemorragische koorts die door het Ebolavirus wordt
>> veroorzaakt. Dit is een dramatisch ziektebeeld met een
>> hoge mortaliteit, maar het is al zeldzaam in Afrika en in
>> Nederland komt het niet voor. Wat moet een
>> HAVO-leerling daar mee? Waarom niet het griepvirus
>> behandeld? Dat is een fascinerend virus dat ook een
>> HAVO-leerling moet aanspreken. Als er toch een
>> dramatisch Afrikaans ziektebeeld moet worden
>> behandeld, waarom dan niet aids? Ook een virus, waar
>> we veel van weten, uit Afrika afkomstig en een bedreiging
>> voor ieder ontwikkelingsland.
>> 
>> Wonderbaarlijk is ook hoofdstuk 1.3.3 over voeding,
>> genotmiddelen en gezondheid. De schadelijke werking
>> van de sigaret wordt alleen overgebracht door een plaatje
>> van een pakje sigaretten met daaronder ''brengt de
>> gezondheid ernstige schade toe''. Over de kwantitatieve
>> bijdrage van roken aan volksongezondheid is niets te
>> vinden in dit hoofdstuk. Alcohol blijft overigens ook buiten
>> schot. Wel presenteren de auteurs een eindeloze lijst van
>> voedingsadditieven met de volgende curieuze tekst: ''Vaak
>> wordt gedacht dat vooral allerlei toevoegingen of
>> additieven (conserveermiddelen, kleurstoffen,
>> smaakstoffen) daarbij een negatieve rol spelen. Het blijkt
>> echter dat ook natuurlijke bestanddelen van voedsel
>> carcinogeen (kankerverwekkend) kunnen zijn.'' Dat het
>> met die additieven wel meevalt, sterker, dat daar eigenlijk
>> niets mee mis is, wordt de leerling onthouden.
>> 
>> De klap op de vuurpijl volgt op pagina 50 in sectie 1.3.6
>> waar de alternatieve methodes en technieken in de
>> geneeskunde worden geïntroduceerd. Er is nog geen
>> normale dokter genoemd, maar nu gebruiken de auteurs
>> een volle pagina om een nationale medische held ten
>> tonele te voeren: de Vlaardingse arts Cornelis Moerman.
>> Wat hier aan tendentieuze tekst wordt geproduceerd,
>> weigert mijn pen te kopiëren. Dat zelfs de trouwste
>> aanhangers van Moerman niet meer geloven in de
>> zogenaamde kankergenezingen door het Moermandieet
>> krijgt de HAVO-leerling niet te lezen. Wel melden de
>> schrijvers verheugd: ''Veel steun kreeg Moerman van de
>> Amerikaanse Nobelprijswinnaar Linus Pauling (met foto),
>> die in 1968 de term orthomoleculaire geneeskunde
>> invoerde (geïllustreerd met foto van
>> voedingssupplementen). Volgens hem had met name een
>> flinke aanvulling van vitamine C een
>> gezondheidsbevorderend effect''. Hoe moet een
>> HAVO-leerling deze onzin doorzien? Hoe kan hij weten
>> dat Pauling nooit het Moermandieet (een lokaal
>> Nederlandse aberratie) heeft aanbevolen? Dat Pauling zijn
>> Nobelprijzen kreeg voor Scheikunde en Vrede, maar van

>> geneeskunde geen verstand had? Hoe kan die leerling
>> bevroeden dat er bij de geniale Pauling op latere leeftijd
>> een draadje los is geraakt en dat zijn claims voor het
>> gezondheidsbevorderende effect van vitamine C
>> uitputtend zijn getest en onjuist zijn bevonden? Dit is geen
>> objectieve beschrijving van een wonderlijk
>> maatschappelijk verschijnsel meer, maar tienermisleiding.
>> 
>> Galileo van uitgeverij Thieme voor HAVO/VWO mist de
>> preoccupatie met primitieve of exotische geneeskunde van
>> Scala. De auteurs houden echter ook niet van echte
>> dokters, al blijkt hun voorkeur voor alternatieve
>> geneeskunde pas in het tweede deel, het thema boek. Al
>> direct in sectie 2 (''Verschillende benaderingen van ziekte
>> en gezondheid'') worden reguliere en alternatieve
>> geneeswijzen tegenover elkaar geplaatst. Waar de
>> sympathie van de auteurs ligt is duidelijk: ''Als je door een
>> ziekenhuis loopt, moet je eens letten op de bordjes:
>> polikliniek KNO, polikliniek voor longen... Soms worden
>> er zelfs alleen maar nummers gebruikt. Je ziet dat het
>> lichaam helemaal is opgedeeld in kleine stukjes met voor
>> elk stukje een eigen specialist en een eigen stukje
>> ziekenhuis.'' Zo emmert het maar door. Maar dan: ''Niet
>> iedereen kijkt op die manier naar gezondheid en ziekte.''
>> Wat volgt is het verslag van een bezoek aan een auroloog,
>> ontleend aan het boek 'Grenzeloos genezen'. De letterlijke
>> tekst van de auroloog is een soort woordsla, die bijna
>> eenderde pagina leerboek in beslag neemt. De
>> ''groenachtige uitstraling'' die de auroloog waarneemt
>> wordt gelardeerd met medische termen die van ieder
>> realiteitsgehalte zijn verstoken: ''De zenuw die van de
>> linkerlong loopt naar de alvleesklier, die is erg verkrampt.''
>> Anatomische en medische lariekoek.
>> 
>> Vroom voegen de leerboekauteurs aan dit citaat toe
>> (p.123): ''Dit is een deel van een beschrijving van een
>> bezoek aan Jelle Veerman. De diagnose die gesteld werd,
>> kon de auteur geheel beamen. Jelle Veerman is auroloog:
>> iemand die aura's ziet en aan de hand daarvan een
>> diagnose stelt. Een aura is een soort straling rondom
>> mensen. Een auroloog is een paranormaal genezer.'' Dat
>> aura's niet bestaan en aurologen oplichters zijn of mensen
>> met een ernstig gestoord realiteitsbesef, wordt niet
>> uitgelegd.
>> 
>> Het merkwaardige is dat noch in Scala noch in Galileo
>> ook maar één poging gedaan wordt om de
>> natuurwetenschappelijke denkwijze te illustreren aan de
>> hand van de verschillende benaderingen die gebruikt
>> worden door reguliere en alternatieve geneeskunde. Juist
>> aan de hand van de geneeskunde kan goed worden
>> geïllustreerd hoe een systematische
>> natuurwetenschappelijke benadering ons in staat stelt om
>> onze vooroordelen te ontkrachten en uit te zeven wat
>> waardevol is. Die kans wordt niet alleen gemist, de
>> reguliere geneeskunde wordt belachelijk gemaakt.
>> Daarmee wordt de geneeskunde in een
>> uitzonderingspositie geplaatst. De natuurkunde komt er
>> beter af in deze leerboeken: de termen astrologie en UFO
>> zijn niet in de index te vinden.

>> 
>> Ligt hier niet een taak voor de Koninklijke Nederlandse
>> Maatschappij voor Geneeskunde (KNMG)? Ik denk het
>> niet. De KNMG houdt kwakzalvende dokters, zoals
>> homeopathen, de hand boven het hoofd en heeft daarom
>> geen handen vrij om kwakzalvende leerboekauteurs aan
>> te pakken. Het zou beter zijn als de Koninklijke
>> Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)
>> zich met dit probleem zou gaan bemoeien. Binnen de
>> Amerikaanse Academie worden felle discussies gevoerd
>> over wat er wel en niet in het schoolcurriculum thuis hoort.
>> Amerikaanse onderzoekers vinden boeken voor
>> middelbare scholieren te belangrijk om over te laten aan
>> de grillen van uitgevers. Gegeven deze belangstelling van
>> de Amerikaanse Academie, ligt het materiaal in Amerika
>> klaar voor de Nederlandse Akademie om te pogen om
>> ook hier de schoolboeken op een hoger plan te brengen.
>> Onze maatschappij is zo volledig gebouwd op
>> natuurwetenschap en techniek dat kinderen daar een
>> redelijk kloppend beeld van horen te krijgen.
>> 
>> © NRC HANDELSBLAD, 24 APRIL 1999
>> 
>> --
>> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
>> * toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
>> * over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
>> * tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
>> * nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.
>--
>* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
>* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
>* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
>* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
>* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.
> 



NoPapers, digitale uitgevers... virtualiter
Postbus 85333, 3508 AH  Utrecht
Email: info@nopapers.nl
Fax:    030-2543424
Tel.:    030-2544519 (ma t/m vrij 10-16.00 uur)

<http://www.dan.nl/>De Agenda van Nederland
kopij per Email:  redactie@dan.nl
andere zendingen: zie adressen NoPapers hierboven.
 
<http://www.nopapers.nl/nfl/>NoPapers Finance Liga 
E-Culture ..)  
--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.