nettime-nl: Progressieve globaliseringskritiek onontbeerlijk!

[<tank@xs4all.nl>]

From: Erik Wesselius <erik225@knoware.nl>
Subject: Progressieve globaliseringskritiek onontbeerlijk!

Beste mensen,

In een aantal berichten die de Fabel van de illegaal de afgelopen
dagen via diverse e-maillijsten verspreidde, stelt de Fabel dat
in de campagnes tegen globalisering en ongelimiteerde vrijhandel
een "anti-patriarchale en anti-racistische stellingname" ontbrak. 
Daardoor zouden deze campagnes volgens de Fabel bijdragen aan "de
acceptatie en het draagvlak voor nieuw-rechts." Verder wordt
Edward Goldsmith, eigenaar en hoofdredacteur van het Engelse
tijdschrift "The Ecologist" en bestuurslid van het International
Forum on Globalisation (IFG), dat een centrale rol speelt in
internationale campagnes tegen economische globalisering, ervan
beschuldigd banden te onderhouden met nieuw-rechtse organisaties
in Frankrijk, Belgie en Engeland. In het verlengde hiervan richt
de Fabel het zware geschut ook op het IFG zelf en organisaties
die binnen het IFG actief zijn. 

Wij nemen de informatie over contacten van Edward Goldsmith met
nieuw-rechtse groepen zeer serieus en wachten momenteel op een
(schriftelijke) reactie van Goldsmith op deze beschuldigingen. De
teksten van de Fabel bevatten echter ook een aantal ernstige
misverstanden, met name over het International Forum on
Globalisation en organisaties die daarin actief zijn.

Wij schrijven deze eerste korte reactie op de Fabel-teksten
vanuit onze actieve betrokkenheid bij de campagne tegen het MAI
en bij het opbouwen van verzet tegen de voorgestelde Millennium
Ronde in de Wereldhandelsorganisatie (WTO). In deze campagnes
werkten en werken we samen met een groot aantal groepen binnen en
buiten Nederland, waaronder een aantal organisaties die binding
hebben met het International Forum on Globalisation. Het IFG
vervult op internationaal niveau een positieve rol bij het
stimuleren van het debat over economische globalisering en in
campagnes tegen verdragen als het MAI.

Onder de kwalijke titel "Campagne tegen het MAI is potentieel
anti-semitisch" legt de Fabel van de illegaal op suggestieve en
onjuiste wijze een verband tussen fascistische en anti-semitisch
getinte kritiek op globalisering en progressieve
globaliseringskritiek. Middels deze e-mail willen wij het door
de Fabel geschetste beeld van extreem-rechtse invloed op de
campagnes tegen economische globalisering rechtzetten.

Met dit alles hopen we te voorkomen dat mensen zich afkeren van
de genoemde campagnes en organisaties. De negatieve gevolgen van
economische globalisering vormen een potentiele voedingsbodem
voor ultra-rechtse reacties. Daarom is een progressieve
globaliseringskritiek volgens ons onontbeerlijk.


Progressieve Globaliseringskritiek

Op grond van de vermeende nieuw-rechtse invloeden binnen
campagnes tegen economische globalisering en neoliberalisme heeft
de Fabel van de illegaal aangekondigd zich terug te trekken uit
"MAI niet gezien" en voorlopig ook af te zien van deelname aan
andere campagnes rondom het thema liberalisering en vrijhandel,
met name de campagne tegen de voorgestelde Millennium-Ronde in de
WTO). Dit is een ingrijpende stap. De Fabel heeft binnen de
Nederlandse MAI-campagne een belangrijke rol gespeeld,
bijvoorbeeld door het secretariaat te voeren van
"MAI-niet-gezien", en meer recentelijk door Nederlandse
ondertekenaars voor de NGO-verklaring tegen de WTO
Millennium-Ronde te werven.

Voor zover wij het begrijpen vormde het feit dat globalisering
ook in de aandacht van nieuw-rechtse groepen staat en dat deze
groepen soms proberen banden aan te knopen met de progressieve
globaliseringscritici, gecombineerd met de vrees dat
globaliseringskritische campagnes het draagvlak voor
extreem-rechts vergroten de belangrijkste redenen voor de
stap van de Fabel. De conclusie van de Fabel dat het niet
mogelijk is een progressieve globaliseringskritische campagne te
voeren zonder extreem-rechts in de kaart te spelen is volgens ons
echter onjuist.

Er zijn inderdaad sterke aanwijzingen dat nieuw-rechtse groepen
zich steeds meer op een terrein begeven waar tot nu toe vooral
progressieve groepen actief waren, namelijk dat van de
globaliseringskritiek. In landen als Frankrijk en Australie
probeert extreem rechts al een paar jaar steun te verwerven op
basis van anti-globaliseringssentimenten. Deze groepen zijn
daarbij schrikbarend succesvol. Economische globalisering
vergroot de sociale tegenstellingen en betekent voor grote
groepen mensen een groeiende inkomensonzekerheid met zich mee.
Dit vormt een vruchtbare voedingsbodem voor xenofobie en racisme,
en het is dan ook geen verrassing dat ook extreem-rechts zich
keert tegen verdragen als het Multilateraal Akkoord inzake
Investeringen (MAI). 

Dat extreem-rechtse groepen zich op het terrein van de
globaliseringskritiek begeven betekent echter allerminst dat
progressieve groepen zich verre zouden moeten houden van
campagnes tegen verdragen als het MAI en de achterliggende
economische filosofie. Integendeel: progressieve bewegingen
zouden daarmee bij het bepalen van een reactie op de uitdagingen
en bedreigingen als gevolg van economische globalisering en
neoliberalisme serieus rekening moeten houden met de
extreem-rechtse aandacht voor deze onderwerpen. Het gaat daarbij
om essentiele vragen als hoe wij ons kunnen verzetten tegen
neoliberale verdragen en beleid zonder in het zelfde vaarwater te
komen als (extreem)rechts. Volgens ons is het vooral belangrijk
om als progressieve globaliseringscritici duidelijk uit te leggen
waarom we tegen neoliberaal globaliseringsbeleid zijn, dat wij
waarden als gelijkheid, vrijheid en non-discriminatie verdedigen
en dat onze alternatieven op deze en andere progressieve waarden
gebaseerd zijn.

Natuurlijk mag onze analyse nooit vervlakken tot het selectief
bekritiseren van 'buitenlandse' investeringen, maar dient de
nadruk te liggen op het democratisch reguleren van alle
investeringen, in het belang van sociale gelijkheid, vooruitgang
en het milieu. Het is echter van cruciaal belang dat wij het
globaliseringsdebat niet overlaten aan (extreem) rechts! 

We zijn het volstrekt oneens met de Fabel van de illegaal dat de
internationale anti-MAI campagne onder invloed zou hebben gestaan
van nieuw-rechts. In de gezamelijke verklaring rond het MAI die
het fundament vormde voor veel anti-MAI campagnes en in de
verklaring tegen de Millennium-Ronde is ideologische invloed van
nieuw-rechts volstrekt afwezig. In Australie en Frankrijk voerden
ook rechtse groepen en partijen campagne tegen het MAI, maar met
deze groepen werd in geen enkel opzicht samengewerkt.  Dat
Frankrijk zich terug trok uit de onderhandelingen was het gevolg
van een progressieve anti-MAI campagne die de Groenen, de
communistische partij en een deel van de sociaal-democraten wist
te overtuigen. Jospin moest uiteindelijk het MAI laten varen om
zijn coalitie overeind te houden. Ook de internationale anti-MAI
campagne is een schoolvoorbeeld van een campagne met een
duidelijke progressieve boodschap, progressieve argumenten,
progressieve coalities, enzovoort.  Moeten we spijt hebben van
deze campagne? Zeker niet. Heeft het stopzetten van de
MAI-onderhandelingen nieuw-rechts versterkt en links verzwakt? 
Integendeel, het heeft in veel landen progressieve campagnes en
coalities van de grond gekregen die in de toekomst zeer
belangrijk zouden kunnen blijken.


Edward Goldsmith

In tegenstelling tot wat de Fabel van de illegaal beweert, is
Edward Goldsmith geen nieuw-rechtse ideoloog. Nieuw-rechtse
ideologen zijn fascisten die het draagvlak voor extreem-rechts
willen vergroten door het intellectueel en cultureel klimaat te
beinvloeden. Goldsmith is een conservatieve ecofilosoof,
voorstander van de-industrialisering en het leven in kleine,
duurzame gemeenschappen op het platteland. Hij heeft het vaak
over het belang van familiestructuren en hij is geen feminist,
maar evenmin is hij een fascist of racist. Het feit dat
nieuw-rechtse groepen delen van zijn werk gebruiken maakt van
Goldsmith nog geen nieuw-rechtse ideoloog. Dat zijn werk een
grote aantrekkingskracht lijkt uit te oefenen op deze
nieuw-rechste groepen is wel iets wat voor Edward Goldsmith, voor
de bewonderaars van zijn boeken en voor iedereen die met hem
samenwerkt stof tot diep nadenken zou moeten zijn. 

Wij nemen het zeer ernstig op dat Edward Goldsmith naar een
aantal bijeenkomsten van nieuw-rechtse groepen is gegaan om
toespraken te houden, op uitnodiging van deze groepen. Verder
zijn er sterke aanwijzingen dat Goldsmith op regelmatige basis
contact heeft met vooraanstaande personen uit deze nieuw-rechtse
groepen. We begrijpen zeer goed dat de Fabel van de illegaal erg
geschrokken is van deze contacten van Edward Goldsmith met
nieuw-rechtse groepen en individuen. Edward Goldsmith heeft zich
begin dit jaar in Frankrijk een persbericht gedistantieerd van
deze nieuw-rechtse organisaties, maar het lijkt er niet op dat
hij werkelijk beseft hoe gevaarlijk nieuw-rechts is. Daardoor
heeft hij tot nu toe slechts op halfslachtige wijze afstand
genomen van deze groepen. Door tegelijkertijd contacten te
blijven onderhouden en zo nu en dan nieuw-rechtse bijeenkomsten
bij te wonen draagt hij bij aan het versterken van nieuw-rechts.
Wij hebben hierover contact over opgenomen met Goldsmith en met
met International Forum on Globalisation (IFG) waarvan Goldsmith
bestuurslid is. Er moet volledige duidelijkheid komen en op basis
daarvan moeten de nodige conclusies getrokken worden. 


International Forum on Globalisation

Waarschijnlijk vooral op grond van Goldsmith's positie binnen het
IFG, concludeert de Fabel dat het International Forum on
Globalisation bijdraagt aan de legitimatie van nieuw-rechtse
groepen. Dit is een onterechte conclusie. Edward Goldsmith is
mede-oprichter van IFG, maar hij is voor zover wij weten de enige
binnen die organisatie die contact heeft gehad met nieuw-rechts.
Het IFG is een uitgesproken progressieve organisatie, waarbinnen
absoluut niet alleen over lokalisering wordt gesproken. 
Lokalisering als 'de oplossing' voor economische globalisering is
binnen het IFG een omstreden thema. Bestuursleden als John
Cavanagh, Martin Khor en Lori Wallach (om een paar voorbeelden te
noemen) hebben een veel subtielere analyse. IFG-bijeenkomsten
gaan ook over man-vrouw relaties, over mens-dier relaties en
andere dimensies van sociale strijd. De laatste IFG-conferentie
had de titel "Towards a Progressive Global Economy"  (Washington
D.C. in december 1998, in samenwerking met Friends of the Earth
VS en Third World Network). De documenten en slotverklaring van
deze conferentie zijn te vinden op de web-pagina van Friends of
the Earth VS:  <http://www.foe.org/>. Volgens de Fabel vindt
binnen IFG structurele samenwerking plaats tussen "progressieve,
nationalistische en nieuw-rechtse organisaties". Dit is pertinent
onjuist. Geen enkele organisatie binnen IFG valt te bestempelen
als nieuw-rechts of nationalistisch. Voor een lijst van leden en
andere informatie over IFG, zie: <http://www.ifg.org/>


Council of Canadians en ISEC

De Fabel noemt de 'Council of Canadians' en de 'International
Society for Ecology en Culture' als voorbeelden van
'nationalistische en nieuw-rechts georienteerde' organisaties die
actief zijn binnen het IFG. Op en andere plaats noemt de Fabel
deze organisaties respectievelijk 'nationalistisch georienteerd'
en 'uiterst conservatief' genoemd. Dit zijn onjuiste
beschrijvingen. De Council of Candians (CoC) is een linkse
organisatie, die zichzelf als 'progressief' betitelt (zie
website:  <http://www.canadians.org/>). De CoC werkt samen met
linkse vakbonden en sociale bewegingen, zet zich af tegen rechtse
partijen en voert campagnes voor democratie, sociale
rechtvaardigheid en milieu- en consumentenbelangen. De CoC is ook
zeer actief in het bestrijden van schadelijke activiteiten van
Canadese bedrijven. Daarnaast heeft de organisatie een
belangrijke rol gespeeld in de strijd tegen NAFTA en het MAI,
waarbij steeds voorop heeft gestaan dat deze verdragen in strijd
zijn met de net genoemde progressieve waarden. De CoC is geen
'Europees linkse' groep, maar een typisch Noord-Amerikaanse
progressieve groepering in de traditie van het 'populism'. Hun
'nationalisme' (ze verdedigen de democratie in Canada) valt te
vergelijken met linkse groepen en partijen in Denemarken, Zweden,
Finland en Noorwegen die verdergaande centralisatie van macht in
de EU zien als een bedreiging voor de welvaartstaat, milieubeleid
enzovoort. Daar kun je het wel of niet mee eens zijn, maar het is
een volstrekt legitiem standpunt. 

ISEC werkt in de Indiase deelstaat Ladakh aan kleinschalige
projecten om de economie van dorpen op het platteland te
versterken zodat mensen niet naar de krottenwijken in de steden
hoeven te trekken (zie ook website:
http://www.ecovillages.org/ladakh/isec.html). Ze stimuleren
duurzame energie en kleinschalige technologie die het mogelijk
maken om duurzaam en goed te leven op het platteland, ondanks de
veranderingen in de economie als gevolg van modernisering en
liberalisering die dat steeds moeilijker maken. Verder schreef
Helena Norberg-Hodge een boek over Ladakh waarin ze beschijft hoe
de bevolking vroeger niet per se een slecht leven had en dat de
snelle economische ontwikkelingen de traditionele economie en
cultuur bedreigen en veel problemen veroorzaakt. Als je aspecten
van de traditionele manier van leven positief beoordeelt en de
veranderingen bekritiseert ben je in zekere zin conservatief,
maar dit is volgens ons iets anders dan 'ultra-conservatief' en
de kritiek op de huidige vormen van modernisering lijken ons voor
een groot deel gerechtvaardigd. Norberg-Hodge is voorstander van
meer lokalisering als alternatief voor een geintegreerde
wereld-economie, maar ze is niet rechts.

Dit was onze eerste, korte reactie. We zullen jullie in de
komende maanden op de hoogte houden van verdere ontwikkelingen. 
Aarzel niet contact met ons op te nemen met reacties, vragen of
met aanvullende informatie op de inhoud van deze e-mail. We hopen
overigens in augustus/september een landelijke studiedag te
organiseren over de rol van de Wereldhandelsorganisatie in het
proces van neoliberale globalisering en de mogelijkheden om in
Nederland campagne te voeren op dit thema. De vragen die in het
begin van deze brief werden genoemd zullen dan uiteraard centraal
staan.


Olivier Hoedeman
Erik Wesselius

Bestuursleden Naar een Ander Europa en Corporate Europe Observatory
--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.